Kanser Farkındalık Haftası

1-7 Nisan tarihleri Kanser Farkındalık Haftası olarak kabul edilmiş ve bu konuda çeşitli farkındalık çalışmalarının yapılması amacıyla takvimlerimizde yer edinmiştir. Pekiyi, bizler kanser hakkında yeterli bilgiye sahip miyiz?

Kanseri bilmek ve tanımak günümüzün en önemli sağlık sorunlarından biri olan bu hastalığı tedavi etmek ve önüne geçebilmek açısından hayati önem taşımaktadır. Çünkü, özellikle son yıllarda kanserin tanı ve tedavisinde önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Erken tanı alındığında pek çok kanser türünde kür yani tam tedavi sağlanabilmekte; sağ kalım süreleri uzatılabilmekte ve yaşam kalitesi yükseltilebilmektedir. Ayrıca, kansere neden olan risk faktörlerinden kaçınarak kanserlerin yaklaşık %30-50’sini önlemek de mümkündür.

“Erken tanı hayat kurtarır”

Kanserin erken teşhis edildiği durumlarda, tedavi seçenekleri ve tedaviye yanıt oranları anlamlı ölçüde yükselmektedir. Bu nedenle, 1-7 Nisan “kanser farkındalık haftası” gibi belirli gün ve haftalarda halkımızın bilgilendirilmesi ve farkındalık yaratılması önem taşımaktadır.

img

Kanser nedir?

Kanser, vücuttaki kontrolsüz hüre çoğalması olarak tanımlanmaktadır. Kanser, ülkemizde ve dünyada ölüm nedenleri arasında kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerden sonra ikinci sırada yer alması sebebiyle önemli bir halk sağlığı sorunudur. Vücuttaki kontrolsüz büyümeler iyi huylu (benign) ya da kötü huylu (malign) olabilmektedir. İyi huylu tümörler bulunduğu organa sınırlı olup uzak organlara sıçramazlar. Ancak, kötü huylu tümörler komşu organlara ya da uzak organlara yayılabilirler. Genel anlamda bu kötü huylu tümörlere “kanser” denilmektedir.

Neler kansere yol açar?

Farklı bölge tümörleri için farklı risk faktörleri bulunmaktadır. Kanser genetik yapımıza ek olarak çevresel faktörlerden de etkilenmektedir. Genetik yatkınlığa yönelik olarak yapılan bazı tetkikler genetik faktörlerin erken teşhis edilmesini sağlamaktadır. Öte yandan çevresel risk faktörlerinden kaçınarak kanser riskini azaltmak da bizlere düşen tedbirler arasında önemli bir yere sahiptir.

Örneğin;

  • Sigara, tütün, tütün ürünleri ve alkol kullanımından,
  • Uzun süre güneşte kalmaktan,
  • Yüksek gerilim hatlarından,
  • Bazı tip virüslerden (human papilloma virüs gibi),
  • Doğal olmayan yiyecek ve içeceklerden,
  • Asbest, katran gibi bazı kimyasal maddelerden ve kimyasal madde içeren kozmetik/deterjanlardan,
  • Gereksiz yere radyasyondan (röntgen, tomografi),
  • Besin değeri düşük olup obeziteye yol açabilecek yiyeceklerden uzak durmak farklı kanser türlerine yönelik riskleri büyük oranda azaltmaktadır.

Öte yandan, vücudumuzu tanımak ve anlamak da kanser farkındalığı açısından önem taşımaktadır. Bu noktada, özellikle aşağıdaki belirtileri gördüğümüzde doktorumuza başvurmamız önem taşımaktadır.

  • İstemsiz kilo kaybı,
  • Memede ele gelen ağrısız kitle,
  • Uzun süreli öksürük/ses kısıklığı,
  • Vücutta yeni bir ben gelişmesi ya da var olan benin şekil değiştirmesi,
  • Vücutta ele gelen yumru,
  • İyileşmeyen yara varlığı,
  • Düzelmeyen ishal/kabız,
  • Hazımsızlık, yutmada zorluk,
  • İştahsızlık ve sürekli yorgun hissetme,
  • Kanlı idrar, makattan kanma ve düzensiz adet kanmaları,
  • Anormal gece terlemesi.

Kanserden korunmak için;

  • Yukarıda belirtilen risk faktörlerinden uzak durmalıyız.
  • Yukarıdaki bulgular ve belirtiler varlığında doktorumuza başvurmalıyız.
  • Yeterli ve dengeli beslenmeliyiz.
  • Spor yapmalıyız.
  • Yılda bir sağlık muayenesi yaptırmalıyız.
  • 30-65 yaş arası kadınlara serviks (rahim ağzı) kanseri taraması,
  • 40-69 yaş arası kadınlara meme kanseri taraması
  • 50-70 yaş arası kadın ve erkeklere kolorektal kanser taraması yaptırmalıyız.

MR Linac Nasıl Çalışır?

Hastanın tedavi masasına alınmasıyla birlikte, hasta anatomisindeki günlük değişimler cihazın MR özelliği ile tespit edilir. Cihazın MR tarayıcısı, tümörün pozisyonunu, büyüklüğünü ve şeklini 3 farklı açıyla net olarak gösterir. Günlük tümör değişiklikleri izlenir.
Tümörün gerçek zamanlı takibinin yapılması, hastadaki günlük değişikliklere hızlı bir şekilde uyumu sağlar. Anında tümördeki yanıtı tespit etmemizi sağlar. Gerçek zamanlı olarak radyasyon dozunun yeniden şekillendirilmesi için planlama yapılır.Tümörün 3 boyutlu olarak görüntülenmesiyle MR Linac, tedavi sırasında hastanın anatomik hareketlerini canlı bir şekilde görmemize ve izlememize olanak sağlar.
Elekta Unity MR Linac, tedavi sırasındaki anlık görüntüleme özelliği sayesinde yumuşak doku çözünürlüğü ile tümörün ve çevresindeki sağlıklı dokunun net olarak görülmesini sağlar. Gerçek zamanlı tümör görüntüleme özelliği ile kanser hastalarının yolculuklarında önemli bir basamak olan radyoterapide eşsiz bir özellik sağlanır.

Tümöre saldırır, hastayı korur.